LekarzPomaga.pl - METODY ANTYKONCEPCJI

Seksualność człowieka -potrzeby seksualne, życie seksualne, problemy seksualne i ich rozwiązywanie

Metody antykoncepcji

Opublikowano:

Tagi publikacji: Metody antykoncepcji, tabletki antykoncepcyjne, okres, ciąża, zapłodnienie, prezerwatywa, macica, pochwa

metody antykoncepcji

Antykoncepcją nazywamy wszystkie metody i techniki uniemożliwiające zapłodnienie. Obecnie mianem tym określa się także środki, które zapobiegają zagnieżdżeniu się zapłodnionej komórki jajowej w ścianie macicy i w konsekwencji prowadzą do jej obumarcia. Metody te bywają jednak zawodne, na co wskazuje wysoki odsetek nieplanowanych ciąż

Techniki antykoncepcyjne możemy podzielić na kilka grup: naturalne, mechaniczne, hormonalne, wkładki domaciczne oraz metody chirurgiczne.

Metody naturalne do których zaliczamy:

  • Metodę kalendarzową – najbardziej popularną wśród metod naturalnych. Polega na wyliczeniu dni płodnych i niepłodnych, na podstawie długości trwania cyklu. Kobiety miesiączkujące nieregularnie, nie powinny korzystać z tej metody, ponieważ nie można wtedy w miarę precyzyjnie określić dnia owulacji. U kobiet mających 28. dniowy cykl, dni płodne występują między 10 a 18 dniem. Nie jest to skuteczny sposób, gdyż wystarczy choroba, zarwana noc czy stres, by moment owulacji a wraz z nim zakres dni płodnych, się przesunął.
  • Metoda termiczna – polega na kontrolowaniu temperatury ciała. Przed owulacją temperatura się obniża, a podczas owulacji następuje jej wzrost o około pół stopnia. Należy każdego dnia pamiętać o mierzeniu temperatury zaraz po przebudzeniu, bez wstawania z łóżka. 
  • Metoda objawowa – polega na obserwacji śluzu z szyjki macicy. Po miesiączce śluz praktycznie nie występuje (okres prawdopodobnej niepłodności), w okresie owulacji (okres wysokiej płodności) jest przezroczysty, rozciągliwy, obfity, a w ostatniej fazie cyklu (okres niepłodności całkowitej) jest gęsty, matowy. Czas miesiączki jest okresem prawdopodobnie niepłodnym; kobiety o krótkiej, ok. 3 dniowej miesiączce i krótkim cyklu, również wtedy powinny być ostrożne ze względu na zdolność plemników do przezywania kilku dni w drogach rodnych.

Metody mechaniczne

Do metod mechanicznych należą środki blokujące wniknięcie plemników do macicy. Są to:

  • Prezerwatywa – najbardziej popularny środek antykoncepcyjny. Tworzona jest z lateksu i pokryta środkiem plemnikobójczym. Jeżeli nałożona jest prawidłowo, daje bardzo wysoka skuteczność (nawet do 98%). Istnieje jednak ryzyko pęknięcia, dlatego należy stosować prezerwatywy wysokiej jakości i stosować się do zaleceń. Główną jej zaletą jest ochrona przed chorobami wenerycznymi a także możliwość natychmiastowego użycia, bez wcześniejszych konsultacji z lekarzem. Do wad można zaliczyć dyskomfort szczególnie dla mężczyzn, jednak na rynku dostępna jest szeroka gama prezerwatyw smakowych oraz  wyposażonych w dodatkowo stymulujące wypustki.
  • Kapturek dopochwowy – jego skuteczność to około 92 – 96% pod warunkiem  zastosowania wszystkich zaleceń. Musi zostać dopasowany przez lekarza, dlatego też dostępny jest na receptę .Nie zawiera środków plemnikobójczych , w związku z tym zaleca się ich dodatkowy zakup. Jego największą zaletą jest niewyczuwalność podczas stosunku, wadą natomiast brak ochrony przed chorobami wenerycznymi a także możliwość przesunięcia podczas kontaktu płciowego.

Metody hormonalne

Polegają na stosowaniu środków hormonalnych, które zatrzymują wydzielanie hormonów odpowiedzialnych za dojrzewanie komórki jajowej i owulację, a także zmieniają właściwości śluzu szyjkowego. Problemy związane z ich skutecznością wiążą się głównie z nieregularnym zażywaniem. Jest to obecnie jedna z najskuteczniejszych metod antykoncepcji. Odpowiedni środek hormonalny dobiera lekarz. Pigułki antykoncepcyjne można podzielić na 2 grupy, w zależności od ilości zawartych w nich hormonów syntetycznych:

  • Preparaty jednoskładnikowe – zawierające gestageny. Występują w postaci zastrzyków które należy powtarzać co 3 miesiące, plastrów na skórę, tabletek, a także wkładek domacicznych. Powodują zmianę struktury błony śluzowej macicy przez co utrudniają plemnikom dotarcie do komórki jajowej, lub (gdy dojdzie do zapłodnienia), zagnieżdżenie się zarodka powodując jego obumarcie. U niektórych kobiet hamują owulację. Skuteczność jest różna, w zależności od regularności stosowania, jednak przy prawidłowym stosowaniu jest to około 97 – 99.9%.
  • Preparaty dwuskładnikowe – są bardziej popularne. Oprócz gestagenów zawierają etynyloestradiol, który hamuje wydzielanie hormonu – FSH, odpowiedzialnego za dojrzewanie pęcherzyków Graffa. Skuteczność wynosi około 99.7%.     

Skutkami ubocznymi stosowania pigułek antykoncepcyjnych pojawiające się u niektórych kobiet są m. in.  zapalenie pochwy, możliwość rozwoju ciąży pozamacicznej, wzrost ryzyka zakażeń grzybiczych i bakteryjnych, powstawanie zakrzepów i zatorów. Niejednokrotnie stosowane są także w celach terapeutycznych, ponieważ zmniejszają bóle menstruacyjne i powodują spadek obfitości miesiączki.

Wkładki domaciczne

To środki umieszczane w macicy w ostatni dzień krwawienia miesiączkowego. Ich skuteczność wynosi około 99.4 - 99.8%. Produkowane są z elastycznego plastiku dopasowanego do macicy i zabezpieczają przed ciążą przez wszystkie dni cyklu. Zawierają składniki hormonalne lub chemiczne, zwiększające ich skuteczność – najczęściej stosowana jest miedź, która gromadzi się w śluzie macicy i upośledza plemniki. Obecność wkładki powoduje utrudnienie przemieszczania się plemników i komórki jajowej, a także wywołuje niewielki stan zapalny który uniemożliwia zagnieżdżenie się zarodka

Metody chirurgiczne

Polegają na podwiązaniu lub usunięciu jajowodów u kobiet i nasieniowodów u mężczyzn. Stanowią wysoce skuteczną metodę, jednak nie dają 100% pewności, że nie dojdzie do zapłodnienia i ciąży. Istnieją bowiem przypadki, gdzie nastąpiło samoistne udrożnienie zablokowanych przewodów. Mężczyźni po wykonaniu zabiegu powinni wstrzymać się od współżycia około 2 – 3 tygodnie. Podstawową wadą tej metody jest niska odwracalność – do płodności powraca jedynie 70% osób. Pozostałe osoby pozostają bezpłodne do końca życia.