LekarzPomaga.pl - CHOROBY PASOŻYTNICZE U DZIECI

Schorzenia i problemy zdrowotne występujące w wieku dziecięcym zarówno u niemowląt jak i u dzieci starszych

Choroby pasożytnicze u dzieci

Opublikowano:

Tagi publikacji: Choroby pasożytnicze u dzieci

Choroby pasożytnicze u dzieci

Choroby pasożytnicze w dalszym ciągu stanowią poważny problem diagnostyczny i terapeutyczny. Zakażenia pasożytami ułatwia nieprzestrzeganie higieny np. brak mycia rąk przed posiłkiem i niedokładne mycie warzyw spożywanych na surowo, a także przebywanie w dużych skupiskach ludzi. U dzieci najczęściej spotyka się glistnicę, lambliozę i owsicę, zdecydowanie rzadziej występują tasiemczyce.

GLISTNICA
Czynnikiem etiologiczny jest glista ludzka (łac. Ascaris lumbricoides) - przedstawiciel nicieni obłych. Do zakażenia dochodzi drogą pokarmową, najczęściej przez brudne ręce lub spożycie pokarmu, na którym znajdują się jaja inwazyjne glisty. Po uwolnieniu z otoczki w jelicie cienkim, larwa drogą krwionośną dostaje się do wątroby i płuc, a następnie do oskrzeli i tchawicy. Po około 10 dniach z powodu drażnienia nabłonka dróg oddechowych, najczęściej w nocy, dochodzi do odksztuszania larw i ich ponownego połknięcia.

Objawy

W czasie wędrówki form larwalnych do płuc mogą wystąpić: gorączka, uporczywy kaszel oraz objawy nietypowego zapalenia płuc. Nicienie znajdujące się w jelicie cienkim są przyczyną bólów brzucha, mdłości, wymiotów, okresowych biegunek lub zaparć, braku apetytu i zaburzeń snu. Infekcja trwająca dłuższy czas może powodować niedobory zarówno składników odżywczych, jak i witamin. Zakażeniu glistą ludzką towarzyszyć mogą również objawy mające podłoże alergiczne, takie jak: zmiany skórne, zapalenie spojówek, obrzęk powiek i spastyczne zapalenie oskrzeli.

Powikłania

Powikłania glistnicy to: zaburzenia wchłaniania jelitowego, stany zapalne i niedrożność górnych dróg oddechowych, jelit, dróg żółciowych oraz trzustkowych, a także zapalenie wyrostka robaczkowego i otrzewnej.

Rozpoznanie i leczenie

Podstawę rozpoznania stanowią badania kału, przy czym należy pamiętać, że próbki stolca powinny być pobierane 3-krotnie przez kolejne dni. W morfologii krwi obwodowej spodziewamy się podwyższonego poziomu leukocytów z towarzyszącym wzrostem ilości eozynofilów. W okresie migracji larw zastosowanie mają badania serologiczne. Leczenie glistnicy niepowikłanej opiera się na przyjmowaniu środków farmakologicznych. W tym celu stosuje się takie leki jak: pyrantel, mebendazol i albendazol. W przypadku, gdy doszło do niedrożności jelit lub dróg żółciowych konieczne jest leczenie chirurgiczne.

OWSICA

Choroba ta spotykana jest również pod nazwą enterobioza. Występuje tylko u człowieka i odpowiedzialny za nią jest owsik ludzki (łac. Enterobius vermicularis). Do zakażenia dochodzi drogą wziewną oraz pokarmową, za pośrednictwem brudnych rąk lub zanieczyszczonego pożywienia. Sprzyja temu przebywanie w dużych skupiskach, takich jak przedszkola, szkoły czy internaty. W żołądku, z jaj wykluwają się larwy, które następnie migrują do okolicy kątniczej i dojrzewając tam osiągają postać dorosłą. Dojrzałe formy żeńskie wędrują w nocy w okolice odbytu, gdzie składają jaja. Po kilku godzinach w każdym z nich powstaje larwa inwazyjna, która w środowisku zewnętrznym może przeżyć nawet kilka godzin. Podrażnienie skóry okolicy okołoodbytniczej wywołuje świąd, będący przyczyną drapania. Wskutek tego dochodzi do rozsiewania jaj do środowiska zewnętrznego lub ich przenoszenia bezpośrednio do ust, co określamy mianem autoegzoinwazji.

Objawy

Choroba często ma przebieg bezobjawowy. W przypadku nasilonej inwazji pojawia się świąd okolicy okołoodbytniczej, biegunki, bóle brzucha, nudności, stany zapalne jelit, niekiedy też wyrostka robaczkowego i objawy zapalenia sromu oraz pochwy. Ponadto, może również wystąpić bezsenność, uczucie zmęczenia, nocne moczenie, a także ból głowy.

Diagnostyka i leczenie

Diagnostyka owsicy polega na odnalezieniu jaj lub form dojrzałych. W tym celu wykonuje się wymaz z okolicy odbytu, a następnie pobrany materiał bada się pod mikroskopem. Leczenie powinno być włączone u wszystkich zarażonych. Aby zwiększyć jego skuteczność stosuje się terapię ogólną i przyczynową. Ta pierwsza polega na przestrzeganiu zasad higieny osobistej oraz na częstej zmianie bielizny. Wskazana jest również dieta bogatoresztkowa i ograniczenie spożywania węglowodanów. Z kolei, w leczeniu przyczynowym zaleca się przyjmowanie środków farmakologicznych takich jak: albendazol, mebendazol oraz pirantel.

GIARDOZA

Zwana też lambliozą - to choroba inwazyjna jelita cienkiego, wywołana przez wiciowce Giardia lamblia, które występują w postaci cysty i trofozoitu. Do zakażenia dochodzi poprzez spożycie pokarmu zanieczyszczonego cystami, za pośrednictwem brudnych rąk oraz kontaktu bezpośredniego.

Objawy

Objawy kliniczne zależne są od intensywności oraz lokalizacji inwazji. U około 10% pacjentów zakażenie przebiega w sposób bezobjawowy. U pozostałych natomiast, występują głównie:

  • bóle brzucha
  • biegunka
  • osłabienie
  • wzdęcia
  • tłuszczowe stolce

Rozpoznanie i leczenie

Rozpoznanie stawia się na postawie badania mikroskopowego kału lub treści dwunastniczej na obecność trofozoitów. W niektórych sytuacjach wykonuje się również badania immunoenzymatyczne stolca na obecność antygenu Giardia, wykorzystując do tego metodę ELISA. Leczenie polega na stosowaniu preparatów farmakologicznych z grupy leków nitroimidazolowych, do których należą metronidazol, tynidazol i ornidazol.

TASIEMCZYCE

Są to choroby wywołane przez robaki płaskie. Do najczęstszych tasiemczyc występujących u ludzi należą zarażenia tasiemcem nieuzbrojonym (łac. Taenia saginata) i rzadziej tasiemcem uzbrojonym (łac. Taenia solium). Sporadycznie dochodzi do zakażenia bruzdogłowcem szerokim (łac. Diphyllobothrium latum) oraz tasiemcem psim (łac. Dipylidium caninum). Zakażenie odbywa się drogą pokarmową, poprzez zjedzenie surowego lub niedogotowanego mięsa zawierającego wągry. Pod wpływem trawienia uwalniana jest główka młodego osobnika, która dostaje się do jelita i buduje ciało tasiemca.

Objawy kliniczne

Tasiemczycom towarzyszą następujące symptomy:

  • bóle brzucha
  • biegunki lub zaparcia
  • mdłości
  • spadek lub wzrost apetytu
  • utrata wagi
  • zaburzenia snu
  • niedokrwistość
  • zmiany skórne
  • niedrożność przewodu pokarmowego

W wyniku zakażenia tasiemcem uzbrojonym może dojść do rozwoju wągrzycy, której objawy zależą od umiejscowienia oraz ilości wągrów (larw). W przypadku zajęcia ośrodkowego układu nerwowego, istnieje prawdopodobieństwo pojawienia się drgawek, zaburzeń psychicznych i wzrostu ciśnienia śródczaszkowego. Z kolei, zakażenia bruzdogłowcem szerokim są przyczyną wystąpienia niedokrwistości spowodowanej niedoborem witaminy B12.

Rozpoznanie i leczenie

Rozpoznanie stawia się na podstawie objawów klinicznych. Pomocne są również badania laboratoryjne, z których wykonuje się wymazy kału na obecność jaj lub członów tasiemca, a także morfologię krwi obwodowej. W przypadku podejrzenia wągrzycy mózgu, konieczne jest wykonanie badań obrazowych takich jak tomografia komputerowa i badanie rezonansem magnetycznym, jak również badanie płynu mózgowo - rdzeniowego. Leczenie podobnie jak w poprzednich przypadkach polega na przyjmowaniu leków, takich jak niskosamid, mebendazol i prazykwantel.