LekarzPomaga.pl - SZKARLATYNA

Choroby infekcyjne -spowodowane przez bakterie, wirusy, grzyby oraz choroby pasożytnicze

Szkarlatyna

Opublikowano:

Tagi publikacji: Szkarlatyna

Szkarlatyna

Szkarlatyna, znana również pod nazwą płonica, jest ostrą chorobą zakaźną wywołaną przez paciorkowce grupy A. Niegdyś była schorzeniem niebezpiecznym i śmiertelnym, obecnie nie stanowi większego problemu dla współczesnej medycyny. Najwięcej zachorowań notuje się jesienią i zimą. Dotyka głównie dzieci w wieku 4-6 lat, rzadko występuje u niemowląt.

Objawy

Chorobę cechuje nagły początek, któremu towarzyszy wysoka gorączka, nawet do 40°C. Mogą pojawić się bóle głowy, brzucha, wymioty ,przejściowa biegunka, a także silny ból gardła oraz bolesne powiększenie szyjnych węzłów chłonnych. Charakterystyczna dla płonicy jest drobnoplamista, czerwona, rumieniowa wysypka, która blednie po ucisku. Pojawia się równocześnie z gorączką lub do 24 godzin od jej wystąpienia i zajmuje całe ciało z wyjątkiem trójkąta między fałdami policzkowymi i wokół ust, zwanego trójkątem Fiłatowa. Najbardziej nasilone zmiany występują w miejscach ocieplonych oraz w fizjologicznych zgięciach (objaw Pastii) a także po uszczypnięciu (objaw Hechta). Czas trwania wysypki wynosi od 24 godzin do kilku dni. Uwagę zwraca również wygląd języka, który początkowo pokryty jest białym nalotem i po 4-5 dniach przybiera postać „malinowego”. Ponadto, obserwujemy także zmiany na błonach śluzowych jamy ustnej w postaci żywoczerwonych lub krwotocznych plamek. Okres wylęgania wynosi od 1 do 7 dni.

Przyczyny

Płonica jest wynikiem zakażenia paciorkowcami grupy A, których przedstawicielem jest Streptococcus pyogenes. Bakteria ta wytwarza ponad 40 egzotoksyn, w tym toksynę erytrogenną, odpowiedzialną za zmiany skórne. Rezerwuarem tych patogenów jest tylko i wyłącznie człowiek. Powszechne jest nosicielstwo tej bakterii na migdałkach. Oprócz nosicieli źródłem zakażenia są także osoby chore na paciorkowcowe zapalenie gardła i migdałków.

Rozpoznanie

Szkarlatynę rozpoznaje się na podstawie objawów klinicznych oraz pozytywnego wyniku badania mikrobiologicznego, które wykonuje się po uprzednim pobraniu wymazu z gardła. W badaniach dodatkowych występuje leukocytoza, podwyższone jest również ASO (miano powyżej 1:200). W początkowym okresie choroby OB i CRP mogą utrzymywać się w normie lub być nieznacznie podwyższone, jednak w kolejnych dniach trwania choroby szybko narastają, zwłaszcza, gdy leczenie nie jest skuteczne.

Leczenie

Leczenie płonicy wymaga podawania penicyliny przez okres co najmniej 10 dni oraz pozostania w łóżku. W przypadku uczulenia na antybiotyki β-laktamowe alternatywę stanowią makrolidy. Terapia zakażeń paciorkowcowych ma na celu pozbycie się drobnoustroju, zablokowanie wytwarzania toksyn, skrócenie czasu trwania objawów oraz uniknięcie powikłań, do których zaliczamy: zapalenie ucha środkowego, węzłów chłonnych, nerek i stawów oraz zapalenie mięśnia sercowego i wsierdzia.

Profilaktyka

Niestety nie ma szczepionki, która zapobiega płonicy, dlatego też  trudno jest uniknąć zakażenia. W celu zmniejszenia ryzyka zachorowania na tę chorobę należy przestrzegać ogólnych zasad higieny. Niezwykle istotną rolę w zwalczaniu szkarlatyny odgrywa jej wczesne rozpoznanie, wdrożenie odpowiedniego leczenia oraz izolacja chorych.