Brodawki skórne i kłykciny kończyste
Tagi publikacji: Brodawki skórne i kłykciny kończyste
Brodawki (łac. verrucae) to grudkowe zmiany skórne, spowodowane przez wirus brodawczaka ludzkiego. Są jednym z częstszych problemów dermatologicznych wśród pacjentów. HPV jest wirusem zawierającym pojedynczą, kolistą, dwuniciową cząsteczkę DNA. Powoduje łagodne lub złośliwe rozrosty w obrębie skóry i błon śluzowych. Przenosi się głównie drogą kontaktów płciowych i skórnych. Do najbardziej onkogennych typów tego wirusa należą: 16, 18, 31 i 33.
Wśród tej grupy zmian skórnych wyróżniamy:
a) brodawki zwykłe (łac. verrucae vulgares) – potocznie zwane kurzajkami, są to liczne, małe grudki o średnicy do kilku mm, posiadające szorstką, hiperkeratotyczną i nierówną powierzchnię. Osadzone są na niezmienionej skórze, a ich najczęstszą lokalizacją są dłonie, szczególnie palce. Barwa brodawek zwykłych przypomina odcień szarobrunatny lub jest zbliżona do koloru skóry. Zmiany te nie powodują objawów podmiotowych i mają tendencję do samoistnej regresji. Mogą być pojedyncze, jednak częściej występują w postaci mnogiej. Nowe wykwity powstają w sąsiedztwie zmiany pierwotnej i są wynikiem autozakażenia. Wywoływane są najczęściej przez wirus HPV-2 oraz HPV-1, HPV-4 i HPV-7.
b) brodawki stóp (łac. verrucae plantares) – umiejscowione są na podeszwowej powierzchni stopy i charakteryzują się wysoką zakaźnością. Do zakażenia zwykle dochodzi na basenach i w innych miejscach, gdzie chodzi się boso. Posiadają szorstką powierzchnię, a ich barwa przypomina kolor skóry. Występują w dwóch odmianach klinicznych:
- myrmecia – są zmianami pojedynczymi, głęboko wnikającymi w skórę, z obecnością punktowych przebarwień w części środkowej. Ich obecność wywołuje dużą bolesność i odczyn zapalny. Są wynikiem zakażenia wirusem HPV-1.
- brodawki mozaikowe – to wykwity zlokalizowane bardziej powierzchownie. Są płaskie i występują w skupiskach. Nie wywołują dolegliwości bólowych i związane są z infekcją wirusem HPV-2.
c) brodawki płaskie (młodocianych) – (łac. verrucae planae, verrucae juveniles) – są małymi, licznymi, płaskimi grudkami o gładkiej powierzchni. Lokalizują się głównie na twarzy i grzbietach rąk. Czasami zaobserwować można objaw Koebnera, polegający na linijnym ułożeniu zmian w miejscu zadrapania naskórka. Wywołane są przez wirus HPV-3, HPV-10, HPV-27, HPV-28 i czasem ustępują samoistnie.
d) brodawki płciowe, wśród których wymieniamy:
- kłykciny kończyste (łac. condylomata acuminata) - związane są z zakażeniem HPV-6 oraz HPV-11 i przenoszone drogą płciową. To miękkie, elastyczne, różowe lub białawe zmiany, mające kształt uszypułowanych grudek o brodawkującej powierzchni. U kobiet lokalizują się na wargach sromowych mniejszych oraz w ujściu pochwy, natomiast u mężczyzn głównie w rowku zażołędnym, wewnętrznej powierzchni napletka i w ujściu cewki moczowej. Ponadto w obu przypadkach mogą umiejscawiać się także w okolicy odbytu.
- brodawki płaskie (łac. condylomata plana) – to duże i płaskie zmiany, które lokalizują się na szyjce macicy u kobiet i na napletku u mężczyzn. Wywołane są przez onkogenne typy wirusa HPV – 16 i 18.
- brodawki olbrzymie – jak sama nazwa wskazuje, mogą osiągać duże rozmiary. Charakteryzują się powolnym wieloletnim przebiegiem i umiejscawiają się w okolicy odbytu lub pod napletkiem.
Rozpoznanie:
Rozpoznanie stawiane jest na postawie stwierdzenia obecności brodawek skórnych w typowych dla nich lokalizacjach, przy braku objawów ogólnoustrojowych. Potwierdzeniem wirusowego pochodzenia wykwitów jest wykazanie typowych dla HPV zmian w badaniu histologicznym pobranych wcześniej wycinków. Z kolei przy pomocy metody PCR można określić typ wirusa.
Leczenie:
Obecnie istnieją różnorodne metody leczenia tego typu zmian skórnych, obejmujące m.in. krioterapię, terapię laserem, immunoterapię i elektrokoagulację. Skuteczne i zarazem bezpieczne dla pacjenta jest miejscowe stosowanie preparatów zawierających kwas salicylowy. Brodawki, które są oporne na leczenie usuwa się przy pomocy terapii fotodynamicznej lub doogniskowego podawania bleomycyny.