Zespół policystycznych jajników (PCOS)
Tagi publikacji: Zespół policystycznych jajników, PCOS, jajniki, zaburzenia hormonalne, nieregularne miesiączkowanie
Zespół policystycznych jajników (PCOS, zespół Steina - Leventhala) występuje u młodych kobiet i jest jedną z głównych przyczyn niepłodności. U podłoża tej choroby leżą zaburzenia hormonalne. Duże znaczenie w jej powstawaniu mają:
- androgenów
- zwiększenie przemiany androgenów do estrogenów
- zaburzenia syntezy gonadotropin przez przysadkę mózgową
Objawy
Ze względu na podłoże endokrynne, zespół policystycznych jajników to choroba, która wpływa na funkcjonowanie całego ustroju. Zmiany w gospodarce hormonalnej wywołują następujące objawy:
- nieregularne miesiączkowanie lub jego brak
- niepłodność
- hirsutyzm ( nadmierne owłosienie)
- trądzik
- przerzedzenie włosów w okolicy czołowej
- przyrost masy ciała lub problemy z jej utratą
- zmiany nastrojów
- zmęczenie
- akantoza czarna - zaciemnienie skóry wokół karku, w pachwinach, pachach lub fałdach skórnych
- przewlekły ból w miednicy mniejszej
- bezdech senny
- wzdęcia
- bóle pleców
- poronienia
Rozpoznanie
Obraz kliniczny PCOS może być różnorodny i z tego względu rozpoznanie choroby nie należy do najłatwiejszych. Podstawowym badaniem, wykorzystywanym w diagnostyce zespołu policystycznych jajników, jest badanie ginekologiczne oraz dokładnie zebrany wywiad, który może mieć duży wpływ na dalsze postępowanie. Pomocną procedurą jest z pewnością badanie ultrasonograficzne, w którym obserwuje się powiększone jajniki, z licznymi torbielkami, które przeświecają przez zwłókniałą zewnętrzną warstwę kory. Ogromne znaczenie mają również badania hormonalne, które wykazują wysoki poziom insuliny, testosteronu i androstendionu oraz stosunek LH do FSH większy niż 2. Stężenia DHEA i prolaktyny są w normie lub ich stężenie zwiększa się maksymalnie o 30%. Ponadto, występują także zaburzenia gospodarki lipidowej, w postaci zmniejszonego poziomu cholesterolu HDL i zwiększonej ilości triglicerydów.
Leczenie
Terapia PCOS ma na celu złagodzenie objawów oraz zapobieganie długoterminowym konsekwencjom choroby. Najczęściej pojawiający się objaw w przebiegu tego schorzenia to zaburzenia miesiączkowania. W celu uregulowania cyklu włącza się pacjentkom leczenie farmakologiczne, polegające na stosowaniu środków antykoncepcyjnych. Ponadto, preparaty te wpływają korzystnie na błonę śluzową macicy, zapobiegając tym samym wielu niebezpiecznym chorobom związanym z rozrostem endometrium. Kiedy nieregularnym miesiączkom towarzyszy brak owulacji można wdrożyć leczenie hormonalne. Warto jednak pamiętać, że jest to terapia kosztowna, długotrwała i niosąca ze sobą wiele powikłań. W przypadku, gdy przyjmowanie preparatów hormonalnych nie przynosi oczekiwanych efektów, alternatywę stanowi leczenie chirurgiczne. Obecnie stosowaną metodą jest laparoskopia, która, nie wymaga otwarcia jamy brzusznej i jest procedurą znacznie mniej inwazyjną. U kobiet, cierpiących na zespół policystycznych jajników, często wystepuje otyłość, która sprzyja powstawaniu innych chorób, takich jak cukrzyca, nadciśnienie tętnicze czy choroby naczyniowe. Z tego względu zaleca się pacjentkom prowadzenie aktywnego i zdrowego trybu życia oraz stosowanie diety niskokalorycznej.