LekarzPomaga.pl - NIEWYDOLNOŚĆ SERCA

Choroby układu krążenia -serca oraz naczyń krwionośnych (tętniczych i żylnych)

Niewydolność serca

Opublikowano:

Tagi publikacji: Niewydolność serca, zawał, nadciśnienie tętnicze, wada zastawki, cukrzyca, mięsień sercowy, mięśnia sercowego

Niewydolność serca

Niewydolność serca definiowana jest jako stan, w którym serce nie jest zdolne do tłoczenia odpowiedniej ilości krwi, co prowadzi do zmniejszenia pojemności minutowej i nie wystarcza do pokrycia aktualnych potrzeb metabolicznych organizmu. Niewydolność serca dzielimy na:

  • ostrą i przewlekłą
  • skurczową i rozkurczową
  • lewokomorową i prawokomorową

Przyczyny

Do przyczyn niewydolności serca zalicza się:

  • choroba niedokrwienna serca
  • nadciśnienie tętnicze
  • wady zastawek serca
  • przebyty zawał serca
  • kardiomiopatia rostrzeniowa i przerostowa
  • cukrzyca
  • zaciskające zapalenie osierdzia
  • migotanie przedsionków
  • zapalenie mięśnia sercowego (np. pogrypowe)
  • zaawansowana marskość wątroby

Objawy

W niewydolności lewokomorowej pacjenci zgłaszają następujące objawy:

  • duszność - w spoczynku lub podczas wysiłku albo napadowa duszność nocna
  • kaszel - zwykle suchy, niekiedy z odksztuszaniem różowo podbarwionej plwociny (zazwyczaj w obrzęku płuc)

Ponadto, w badaniu podmiotowym stwierdza się:

  • trzeszczenia i rzężenia - typowo nad podstawami płuc
  • świsty i furczenia - związane są z obrzękiem błony śluzowej oskrzeli

Niewydolność prawokomorowa manifestuje się obecnością:

  • obrzęków, zlokalizowanych w najniżej położonych partiach ciała ( najczęściej stopy i okolice kostek a u chorych leżących okolica lędźwiowo - krzyżowa)
  • ból lub dyskomfort w jamie brzusznej z powodu powiększenia wątroby
  • nykturia, czyli częste oddawanie moczu w nocy
  • brak łaknienia
  • nudności
  • zaparcia

Z kolei, w badaniu fizykalnym obserwuje się:

  • płyn w jamie opłucnej i jamie brzusznej
  • powiększenie i tkliwość wątroby w badaniu palpacyjnym
  • żółtaczkę niewielkiego stopnia
  • nadmierne wypełnienie żył szyjnych
  • objaw Kussmaula, który polega na wzroście ciśnienia żylnego w żyłach szyjnych w czasie wdechu

Do klasyfikacji ciężkości objawów niewydolności serca służy skala NYHA (New York Heart Association), stworzona przez Nowojorskie Towarzystwo Kardiologiczne.

KLASA

WYDOLNOŚĆ WYSIŁKOWA

I

bez ograniczeń - zwykły wysiłek fizyczny nie powoduje większego zmęczenia, duszności ani kołatania

II

niewielkie ograniczenie aktywności fizycznej - bez dolegliwości w spoczynku, ale zwykła aktywność powoduje zmęczenie, kołatanie serca lub duszność

III

znacznie ograniczenie aktywności fizycznej - bez dolegliwości w spoczynku, ale aktywność mniejsza niż zwykła powoduje wystąpienie objawów

IV

każda aktywność fizyczna wywołuje dolegliwości; objawy podmiotowe niewydolności serca występują nawet w spoczynku, a jakakolwiek aktywność nasila dolegliwości

Rozpoznanie

Diagnostyka niewydolności serca opiera się zarówno na badaniu podmiotowym jak i przedmiotowym chorego, a także na wykonaniu badań dodatkowych. Lekarz analizuje historię choroby pacjenta, zwracając uwagę na aktualne schorzenia, styl życia oraz występowanie chorób w rodzinie. Następnie bada poszczególne narządy pod kątem obecności symptomów charakterystycznych dla opisywanej jednostki chorobowej. W celu potwierdzenia diagnozy, lekarz może zlecić następujące badania dodatkowe:

  • EKG
  • badania laboratoryjne - morfologia krwi obwodowej, jonogram, aktywność aminotransferaz i LDH (dehydrogenaza mleczanowa), stężenie bilirubiny i kreatyniny.
  • echokardiografię
  • próbę wysiłkową
  • cewnikowanie serca
  • koronarografię

Leczenie

Leczenie niewydolności serca ma na celu zwolnienie tempa rozwoju choroby, złagodzenie jej objawów oraz wydłużenie życia pacjentów i poprawę jego jakości. Należy tutaj podkreślić, że terapia tego schorzenia wymaga ścisłej współpracy chorego z lekarzem. Wyróżnia się 3 główne elementy leczenia niewydolności serca:

  • zmiana stylu życia
  • leczenie objawowe
  • leczenie przyczynowe

Zmiana nawyków życiowych dotyczy zarówno diety jak i aktywności ruchowej. Trzeba także wystrzegać się palenia papierosów oraz spożywania alkoholu. Osoby z niewydolnością serca powinny ograniczyć spożycie tłuszczów, pokarmów zawierających dużo cholesterolu i soli, która zatrzymuje wodę w organizmie. Należy również w miarę możliwości zmniejszyć nadwagę, co z pewnością złagodzi objawy towarzyszące temu schorzeniu. Farmakologiczne leczenie niewydolności serca polega przede wszystkim na systematycznym stosowaniu przepisanych preparatów oraz uzbrojeniu się w cierpliwość, ponieważ na efekty pojawiają się czasem dopiero po upływie kilku tygodni. Stosuje się następujące grupy leków:

  • inhibitory konwertazy angiotensyny (IKA)
  • β - blokery
  • diuretyki (leki moczopędne)
  • glikozydy naparstnicy
  • blokery receptora angiotensyny - sartany

Gdy można zniwelować przyczynę niewydolności serca np. w przypadku zwężenia zastawki lub jej niedomykalności, stosuje się leczenie operacyjne. Tego typu terapię można też zastosować w przypadku, gdy przyczyną schorzenia jest niedokrwienie serca spowodowane zwężeniem tętnicy wieńcowej. Zdarza się również tak, że w żaden sposób nie udaje się uzyskać poprawy stanu chorego. Wówczas jedyną metodą jest przeszczep serca.