LekarzPomaga.pl - ŁUSZCZYCA

Choroby z zakres dermatologii -dotyczące skóry, włosów i paznokci

Łuszczyca

Opublikowano:

Tagi publikacji: Łuszczyca

Łuszczyca

Łuszczyca (łac. psoriasis) jest to zapalna choroba skóry przebiegająca ze zwiększoną proliferacją naskórka. Manifestuje się występowaniem grudkowych wykwitów, które są pokryte srebrzystą łuską. Jest schorzeniem o złożonej etiopatogenezie, również uwarunkowane genetycznie. Ponadto, cechuje się przewlekłym i nawrotowym przebiegiem.

Istnieje  kilka odmian klinicznych tej choroby:

  • łuszczyca zwykła (łac. psoriasis vulgaris) – najczęstszy typ łuszczycy. Zmiany lokalizują się zwykle w okolicy kości, kolan, owłosionej skóry głowy  oraz okolicy krzyżowej.
  • łuszczyca kropelkowata (łac. psoriasis guttata)– w jej przebiegu występują liczne, małe, owalne zmiany skórne, które zajmują duże powierzchnie skóry. Najczęściej chorują osoby młode. Zwykle jest następstwem infekcji paciorkowcowej.
  • łuszczyca odwrócona (łac. psorsiasis inversa)– dotyka częściej osoby starsze. Zmiany mają charakter sączący bez obecności łuski.
  • łuszczyca wysiękowa (łac. psoriasis exudativa) – zmiany lokalizują się w okolicy pach, pachwin oraz fałdów skórnych. Charakteryzują się skłonnością do zlewania się, towarzyszy im odczyn zapalny i wysięk.
  • łuszczyca brudźcowa (łac. psoriasis rupioides) – to zadawniona postać łuszczycy wysiękowej. Zmiany występujące w jej przebiegu są nawarstwione i przerosłe.
  • łuszczyca krostkowa – jest najcięższym typem łuszczycy. W aktywnym okresie choroby występuje gorączka i dreszcze. Obecne są również zmiany rumieniowo-złuszczające z charakterystycznymi krostami wypełnionymi jałową treścią ropną. Może zajmować duże powierzchnie ciała lub ograniczać się do rąk i stóp.
  • łuszczyca paznokci (łac. psoriasis unguium)  – cechuje ją obecność tzw. naparstkowanych paznokci, plam olejowych, rogowacenia podpłytowego a także pogrubienia i zażółcenia paznokci.
  • Łuszczycowe zapalenie stawów (łac. arthritis psoriatica) – najczęściej obejmuje stawy międzypaliczkowe i krzyżowo –biodrowe ale może także dotyczyć innych stawów. Niekiedy prowadzi do trwałego kalectwa. Występuje u 70% osób chorych na łuszczycę, towarzysząc innym odmianom tego schorzenia.

Objawy kliniczne

Choroba charakteryzuje się przewlekłym przebiegiem, z okresami zaostrzeń i remisji. Pierwotnym wykwitem jest czerwonobrunatna grudka o złuszczającej powierzchni, wyraźnie odgraniczona od otoczenia. W pełni rozwiniętymi zmianami są blaszki łuszczycowe o wielkości kilku centymetrów, pokryte srebrzystymi łuskami, które mocno do siebie przylegają. Zmiany szerzą się obwodowo, często ustępując w części środkowej i tworzą obrączki.

Czynniki predysponujące

Czynniki predysponujące do wystąpienia łuszczycy dzielimy na endogenne i egzogenne. Wśród czynników egzogennych wyróżniamy: urazy mechaniczne, oparzenia, ekspozycję na promieniowanie ultrafioletowe, rentgenowskie oraz substancje drażniące i toksyczne. Natomiast do czynników endogennych należą: alkohol, palenie papierosów, ciąża i poród, stres oraz niektóre leki takie jak β-blokery, niesteroidowe leki przeciwzapalne a także glikokortykosteroidy systemowe. Warto wspomnieć, że pierwszy wysiew zmian łuszczycowych niejednokrotnie ma miejsce po infekcjach wirusowych takich jak ospa wietrzna czy półpasiec jak również bakteryjnych, do których zaliczamy zapalenie gardła i migdałków wywołane przez paciorkowce.

Rozpoznanie

Łuszczyca nierzadko sprawia wiele trudności diagnostycznych, ponieważ zmiany podobne do tych, które jej towarzyszą występują także w innych chorobach skóry. Diagnostyka tego schorzenia opiera się przede wszystkim na szczegółowym wywiadzie z pacjentem oraz dokładnej obserwacji pojawiających się wykwitów. W przebiegu łuszczycy oprócz klinicznych sygnałów świadczących o chorobie, występują również inne objawy, które ułatwiają postawienie trafnego rozpoznania. Należą do nich:

  • objaw świecy stearynowej – polegający na tym, że łuski zdrapywane z wykwitu odpadają, tworząc cienkie płatki, które przypominają zeskrobiny ze świecy.
  • objaw Auspitza – który polega na powstawaniu punktowych krwawień w miejscu zdrapania wykwitu.
  • objaw ostatniego kawałka skóry – po usunięciu wszystkich łusek, pozostaje cienka, wilgotna i prześwitująca skóra, która pokrywa zmianę.
  • objaw Koebnera – występuje w przypadku aktywnej łuszczycy i polega na pojawieniu się zmian łuszczycowych po upływie 6-12 dni od zadrapania naskórka.

Leczenie

W terapii łuszczycy stosuje się środki keratolityczne, takie jak mocznik i kwas salicylowy,  mające na celu usunięcie łusek, które utrudniają dostęp większości leków do warstw skóry aktywnych metabolicznie. Wykorzystywane są również środki redukujące, wśród których znajdują się cygnolina (antralina), dziegcie oraz preparaty siarkowe. Zastosowanie znalazły także analogi wit. D3 i glikokostykosteroidy. Te ostatnie charakteryzują się szybkim działaniem, jednak okres remisji po ich stosowaniu jest znacznie krótszy niż w przypadku podawania innych leków. Do wyboru są również retinoidy oraz leki immunosupresyjne: metotreksat i cyklosporyna A, stosowane w ciężkich postaciach łuszczycy. Zadowalające efekty występują po zastosowaniu fototerapii, w której wykorzystuje się promieniowanie UVA  i UVB. UVA wykazuje większą skuteczność w skojarzeniu z psoralenami działającymi fotouczulająco i określane jest wówczas mianem PUVA. W ostatnim czasie często mówi się o lekach biologicznych w leczeniu łuszczycy. Ich działanie polega m.in. na blokowaniu aktywacji cytokin prozapalnych, zwłaszcza TNFα oraz limfocytów T i hamowaniu ich migracji do skóry. Wskazaniem do podawania tych preparatów jest leczenie umiarkowanych i ciężkich postaci tej choroby oraz łuszczycowego zapalenia stawów. Warto nadmienić, że badania prowadzone nad działaniem tych leków wykazują ich większą skuteczność w porównaniu z wspomnianym już wcześniej metotreksatem i cyklosporyną A.