Ból głowy

Ból głowy jest objawem, który może świadczyć o różnych procesach chorobowych i jest jednym z najczęstszych powodów wizyt u lekarza. Może być odczuwalny wewnątrz czaszki, na powierzchni skóry, twarzy lub w okolicy oczodołów i skroni. W większości przypadków stanowi jednak niegroźną dolegliwość, która dotyka blisko 80% ludzi.

Możemy podzielić  go na dwa główne typy:

1. ból samoistny (pierwotny) - stanowiący istotę choroby. Należą tutaj napięciowe i klasterowe bóle głowy, migreny oraz bóle głowy pojawiające się po intensywnym wysiłku fizycznym.​
2. ból objawowy (wtórny) - wywołany chorobą.

Bóle głowy o charakterze pierwotnym spowodowane są najczęściej nieprawidłowym działaniem lub podrażnieniem pewnych struktur wchodzących w skład mózgowia np. żył, tętnic, nerwów, a także przemęczeniem narządu wzroku. Zaliczamy do nich:

• napięciowy ból głowy – to dolegliwość, która dotyczy przede wszystkim kobiet. Jego przyczyną jest przede wszystkim stres, gwałtowna zmiana pogody, brak snu, hałas i zmęczenie. Jest to ból stały, dający wrażenie uciskającej obręczy na głowie i sztywnienia karku. Może trwać parę godzin lub kilka dni, a w przypadku bólu przewlekłego – wiele miesięcy lub nawet lat.
• migrena – podobnie jak ból napięciowy, pojawia się głównie u kobiet. Jej przyczyną są najczęściej zmiany atmosferyczne, silne przeżycia emocjonalne, ostre i wyraziste zapachy (lakierów, benzyny, farb), brak snu, a także pokarmy (wino, sery) oraz miesiączka. Prawdopodobnie spowodowana jest zwężeniem a następnie zwiotczeniem ścian tętnic mózgowych. Charakteryzuje się obecnością silnego, napadowego bólu głowy, któremu towarzyszą nudności, wymioty, nadwrażliwość na światło oraz dźwięk. Istnieje kilka typów migreny, przy czym migrena zwykła jest najbardziej rozpowszechniona. Migrenę oczną natomiast,  poprzedzają zaburzenia widzenia.
• klasterowy ból głowy – występuje stosunkowo rzadko. Najczęściej dotyczy mężczyzn w wieku 20 – 40 lat. Są to napadowe bóle głowy, które zaczynają się w okolicy oka, narastają i promieniują na połowę twarzy. Bardzo często towarzyszy mu  łzawienie i zatkany nos. Bóle trwają średnio 30 minut i pojawiają się raz na jakiś czas.

Bóle wtórne natomiast są wynikiem choroby. Występują głównie podczas infekcji z gorączką, chorób zatok a także bólów zęba, jednak czasem mogą świadczyć o poważnym schorzeniu. Należą tutaj dolegliwości towarzyszące takim jednostkom chorobowym jak:

• zapalenie zatok – to szczególnie częsta przyczyna wtórnych bólów głowy. Zazwyczaj spowodowane jest infekcją bakteryjną, a towarzyszący ból ma charakter stały i umiejscowiony jest w okolicach zatok. Jest on tępy, nasila się przed południem, i jest  szczególnie mocno odczuwalny podczas pochylania się.
• stan zapalny zęba – ból głowy spowodowany jest wtedy promieniowaniem bólu z okolicy uszkodzonego zęba.
• zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych – silnym bólom głowy towarzyszy sztywność karku, światłowstręt, gorączka, wymioty, czasem wysypka.
• wylew podpajęczynówkowy – ból głowy jest wtedy nagły, bardzo silny, najczęściej pojawia się po wysiłku fizycznym. Towarzyszą mu trudności w mówieniu, dezorientacja, zaburzenia wzroku i wymioty.
• guz mózgu – ból głowy pojawia się stosunkowo późno w porównaniu do innych objawów np. zaburzeń wzroku lub mowy. Jest to ból tępy, narastający, ponadto towarzyszą mu nudności i wymioty w godzinach porannych.

Domowym sposobem leczenia pierwotnych bólów głowy jest drzemka lub głęboki, długi sen. W walce z tymi dolegliwościami sprzyja również odpowiednia dieta bogata w białko, tłuszcze i węglowodany. Ulgę przynosi także ciepła kąpiel, która pozwala się zrelaksować i jest szczególnie skuteczna w napięciowych bólach głowy. Łagodny ból można zwalczyć używając olejków ziołowych np. z majeranku, wcierając w skroń lub kładąc na głowę zimny okład, ponieważ zimno ma działanie znieczulające. Gdy jednak ból jest bardzo silny, można sięgnąć po środki farmakologiczne, w większości dostępne na rynku bez recepty. Gdy powyższe metody okażą się nieskuteczne, należy zgłosić się do lekarza – istnieje bowiem podejrzenie migreny, która wymaga zastosowania innych środków leczniczych. Z kolei bóle wtórne, którym z reguły towarzyszą poważne objawy takie jak: niedowład kończyn, sztywność karku, zaburzenia mowy, ból w okolicach oka, gorączka, zaburzenia świadomości i równowagi, wymagają natychmiastowej wizyty u specjalisty, gdyż mogą stanowić zagrożenie życia.